Każdy kto zarządza firmą często słyszy, że sukces to nie przypadek, ale wynik solidnego planu strategicznego. W kontekście biznesu, strategia to nie tylko słowo modne, ale kluczowy element, który może zdecydować o sukcesie lub porażce. Po przeprowadzeniu gruntownej analizy wewnętrznej i otoczenia, jesteśmy gotowi, aby przystąpić do zbudowania solidnej strategii, która poprowadzi naszą firmę ku nowym wysokościom.
Z artykułu “Strategia firmy – jak przygotować ją w dużej organizacji?” dowiesz się jak rozpocząć pracę nad strategią. W tym tekście opiszę jak w Innovatice podchodzimy do kolejnego kroku, czyli definiowania strategii.
Tim Berry, założyciel Palo Alto Software jest autorem stwierdzenia z którym bardzo mocno się identyfikuję. Stwierdził on, że „Strategia to skupienie. Dobra strategia to decyzje o możliwościach, których decydujesz się nie wykorzystać.” To stwierdzenie jest kluczem do zrozumienia, co naprawdę oznacza tworzenie planu strategicznego. Kluczem jest mówienie “NIE”.
Bazowe składniki planu strategicznego
Plan strategiczny to nie tylko abstrakcyjne pojęcie. Składa się z konkretnych elementów, takich jak misja, wizja, cele, pozycjonowanie i przewagi w modelu biznesowym. Misja to istota istnienia firmy, wizja to marzenie o przyszłości, cele to konkretne etapy, które chcemy osiągnąć, a pozycjonowanie i przewagi to sposób, w jaki zamierzamy konkurować na rynku. Nie działamy w próżni, więc na równi z naszą wewnętrzną sytuacją powinniśmy traktować nasze otoczenie.
Buduj na mocnych stronach i zwalczaniu słabości
Jeśli wiemy już jaką misję i wizję chcemy realizować i za pomocą jakich celów zmierzymy ich realizację możemy przystąpić do definiowania naszego planu strategicznego. Jak to zrobić? Zbuduj plan, który wzmacnia mocne strony i niweluje słabości Twojej organizacji.
Prawdopodobnie najbardziej znana metoda analizy biznesowej (która moim zdaniem jest też najczęściej robioną bez należytej staranności) to analiza SWOT (mocne strony, słabości, szanse, zagrożenia). Pozwala nam zidentyfikować obszary, na których możemy budować naszą przewagę konkurencyjną.
Co oczywiste warto znać swoje prawdziwe, a czasami bardzo głęboko ukryte moce. To dzięki nim Twoja organizacja działa. Sprawdź które z elementów Twojego modelu biznesowego wykazują ponadstandardowe rezultaty, o których Twoja konkurencja może tylko pomarzyć. Tam znajdziesz najważniejsze elementy Twojej układanki.
Sygnałami do odkrycia kluczowych słabości są oczywiście słabe rezultaty w konkretnych obszarach, przy czym trudność polega na tym, że bardzo często te rezultaty są efektem skrzętnie ukrytych problemów. To co widać na pierwszym planie wcale nie musi być przyczyną ale skutkiem. Uparte drążenie do sedna to jedyna droga aby właściwie rozpoznać wyzwania, a poradzenie sobie z tymi wyzwaniami to okazje do osiągnięcia spektakularnej poprawy na poziomie strategicznym.
Wykorzystaj szanse biznesowe i zbuduj odporność na zagrożenia
Model LoNGPESTEL pomaga nam spojrzeć na szanse (Lokalne, Narodowe, Globalne ujęcie czynników Politycznych, Ekonomicznych, Społecznych, Technologicznych, Ekologicznych i Legalnych) oraz zagrożenia, na które niekoniecznie mamy wpływ, bo nie zależą od nas albo tylko od nas. Dzięki tej analizie możemy zadbać o niezakłócone budowanie na naszych mocnych i słabych stronach.
Zmiany w otoczeniu są pewne jak podatki i śmierć. Niepewny jest ich kierunek i siła. Czasami przychodzą znienacka, jak wojny, pandemia czy katastrofy naturalne, a czasami są oczywistym trendem, który ciężko przegapić, np. globalny zwrot ku czystym źródłom energii, zmiany postaw społecznych.
Twoja firma działa w konkretnym otoczeniu i oczywistym powinno dla Ciebie być, że to co dla innych będzie dużym zagrożeniem dla Ciebie może stanowić unikalną szansę (spójrz na przychody firm produkujących maseczki i rękawiczki jednorazowe podczas pandemii z jednej strony, a z drugiej na biura podróży). Jak sobie z tym radzić? Nie panikować i nie wpadać w przesadne szczęście. Na poziomie strategii zadbaj o elastyczność i możliwość zwinnej zmiany planów. Spektakularna szansa i spektakularne zagrożenie na pewno przytrafią się Twojej firmie. Nie przegap ich. Nie bądź jak Kodak, nie udawaj, że nie widzisz zmian w swoim otoczeniu.
Zweryfikuj alternatywy strategiczne i wybierz własną drogę
Ważne jest, aby Twoja firma była gotowa na różne scenariusze. Definiowanie alternatyw strategicznych pozwala nam elastycznie reagować na zmiany w otoczeniu i wybierać najlepszą ścieżkę do osiągnięcia celów w danym momencie.
W trakcie tworzenia strategii pojawia się nieskończona liczba pomysłów. Rolą zarządu jest schowanie w szufladzie 99% z nich. Jak to zrobić? Po pierwsze spisz te pomysły, oceń i ułóż w alternatywne lub uzupełniające się klastry. Taki klaster powinien być oparty o spójną narrację. Powinny być od siebie na tyle różne, że możliwe będzie ich porównanie i twarda ocena biznesowa. Ocena klastrów powinna być dokonana na podstawie kryteriów, które są po pierwsze jak najbardziej obiektywne, a po drugie są dostosowane do sytuacji Twoje firmy i rynku.
Nie ma tutaj prostej ścieżki i osobiście uważam, że to najtrudniejszy punkt tworzenia strategii. Wykonany dobrze sprawia, że cały zespół dostaje wiatru w żagle i nabiera wiary i przekonania, że wszystko jest możliwe do zrealizowania.
Czy Twoja firma jest gotowa na przyszłość?
Analiza strategiczna wymaga spojrzenia w przyszłość. Czy masz odpowiednie narzędzia, aby przewidzieć zmiany i dostosować się do nich?
Po wyborze klastra pomysłów strategicznych oraz nakreślenia konkretnej narracji strategicznej warto sprawdzić czy ten konkretny plan jest odporny na przyszłość i czy faktycznie pozwoli zachować elastyczność. Dzięki temu już na etapie definiowania strategii będzie możliwe wyłapania potencjalnych słabości tego rozwiązania i usunięcie jeszcze przed ich wdrożeniem. Mapa trendów i scenariusze przyszłości nałożone na Twój plan powinny stanowić spójną całość, jeśli tak nie jest to pora jeszcze raz przemyśleć wybrany kierunek strategiczny.
Czy masz możliwość zrealizowania swojej strategii?
Opracowywanie strategii to nie tylko analityczna gra. Musimy zastanowić się, czy posiadamy lub możemy zdobyć niezbędne zasoby (czy to osobowe czy też finansowe) do realizacji naszych planów. Na tym kroku powinniśmy zachować pewien balans. Z jednej strony nasze plany powinny być ambitne ale z drugiej strony uwzględniać sprawdzenie czy naszą firmę stać na realizację tych celów. Za mało ambitne plany sprawią, że motywacja w organizacji może okazać się zbyt mała aby zrealizować nawet okrojone cele.
Excel to prawdziwy przyjaciel każdego stratega. W tym kroku skoncentruj się na analizie finansowej, aby upewnić się, że cele są realistyczne i finansowo wykonalne. Zwyczajnie w świecie odpowiedz sobie na pytanie “czy to się spina?”.
Wyniki ponad działaniami
Jeśli nasz plan strategiczny spina się na wszystkich poziomach, w tym finansowym to zostaje nam jeden duży i najtrudniejszy krok… skuteczne wdrożenie nowej strategii i zrealizowanie postawionych w niej celów.
W kolejnym artykule dowiesz się, jak skutecznie zaimplementować nową strategię w firmie. Zapraszam do dalszej lektury, ponieważ przed nami fascynująca podróż w świat strategicznego myślenia i działań, które mogą odmienić losy każdego biznesu.
Każda firma jest inna, dlatego ważne jest, aby dopasować narzędzia i metody budowania strategii do indywidualnych potrzeb i charakterystyki przedsiębiorstwa. Jeśli chciałbyś porozmawiać z nami o swoich wyzwaniach zapraszamy do kontaktu i umówienia bezpłatnej konsultacji z Jerzym Kurganem, Dyrektorem Zarządzającym Innovatiki, posiadającym wieloletnie doświadczenie we współtworzeniu i wdrażaniu planów strategicznych dla dużych i średnich organizacji. Aby umówić konsultację kliknij tutaj.
